ЯҢАЛЫКЛАР

11 ноябрьдә Иштуган мәдәният йорты һәм китапханә белгечләре "Энергетик эчемлекләр: зыяны яки файдасы?» темасына әңгәмә уздырдылар.Алып баручылар сөйләвенчә, энергетик  эчемлекләр куллану җәмгыятьтә тәмәке тарту һәм алкоголь куллану кебек үк проблема булып тора. Мондый эчемлекләрне куллану кешенең сәламәтлегенә һәм җәмгыятьтәге дәрәҗәсенә зыян гына китерә. Күпләр, энергетик кулланганда, эчемлекнең составларында яшеренгән куркыныч турында уйламыйлар. Энергетиклар составына кергән матдәләр химик яктан куркыныч кына түгел, ә шәхес үсешен дә тоткарлый. Балалар кеше органнарына, бигрәк тә яшүсмергә ничек тәэсир итүләрен белделәр. Бу эчемлекләренең составындагы барлык химик матдәләр организмга начар тәэсир итә: теш эмален, сөякләрне, йөрәкне җимерә, ашказаны-эчәк һәм нерв системасына начар тәэсир итә, бу энергетикларның уңай сыйфатларга караганда күбрәк тискәре сыйфатларга ия. Мәктәп укучылары энергия һәм алкогольле эчемлекләрнең зыяны турында «Чижик-пыжик» документаль фильмыннан өзек карадылар. Фикер алышу вакытында балалар сорауларга җавап бирделәр: "Сез ничек уйлыйсыз,  ни өчен  энергетик эчемлекләр кулланалар?, бу эчемлекне кулланганнан соң балалар организмы өчен нинди нәтиҗәләр булырга мөмкин? һәм башкалар. Балалар " Кеше сәламәтлеге-безнең һәрберебезнең тормышының төп кыйммәте һәм аны сакларга кирәк»дигән нәтиҗәгә килделәр.

10 ноябрьдә Иштуган мәдәният йорты һәм китапханәсе белгечләре «Интернетсыз» өстәл уеннары көнен үткәрделәр.  Өстәл уеннары-эрудицияне үстерү, тел байлыгын тулыландыру, логик уйлауны яхшырту, шулай ук күңелле ял итү өчен яхшы ысул. Ләкин иң мөһиме, өстәл уеннары тере аралашу. Мондый уеннарның һәрберсе кызыклы вакыт, дәрт, якты эмоцияләр бирә. Өстәл уеннары игътибарлылыкны үстерә һәм күңел ача, логик фикер йөртергә мәҗбүр итә, тырышлыкка өйрәтә. Белгечләр өстәл уеннары тарихы турында әңгәмә үткәрделәр. Балалар лото, шашка, шахмат, домино уйнарга бик шат булдылар. Дуслар белән күңелле һәм яхшы вакыт үткәрү - менә «интернетсыз» чараның нәтиҗәсе-телефоннар ял итте. Бу үзара аралашу, вакытны файдалы үткәрү өчен яхшы ысул. Балаларда өстәл уеннары белән кызыксыну сакланыр дип өметләнәсебез килә, һәм алар еш кына буш вакытларын шулай үткәрәчәкләр.

Олылар да, балалар да сәламәт, матур, көчле булырга тели. Моның өчен нәрсә эшләргә кирәк? Сәламәт яшәү кагыйдәләрен белергә һәм үтәргә. Бу сәламәт яшәү рәвеше-сәламәтлекне ныгытуга юнәлдерелгән чаралар. 9 ноябрьдә Иштуган мәдәният йорты һәм китапханә белгечләре балалар белән «Сәламәт яшәү рәвеше»дигән әңгәмә үткәрделәр.Алып баручы белән бергә балалар картада булмаган, әмма ансыз яшәү бик авыр булган ил буйлап сәяхәткә киттеләр. Сәяхәт барышында төрле станцияләрдә булдылар:Чисталык,Тәртип һәм хәтта Сәләмәтлек кафесында. Балалар авырмас өчен, нык һәм сәламәт булып үсәр өчен, үз сәламәтлекләрен ничек кайгыртырга кирәклеген белделәр. Алар табышмаклар, кроссворд чиштеләр, "Файдалы һәм файдасыз продуктлар"уенын  уйнадылар, көндәлек режим төзеделәр. Катнашучылар "Сәламәт яшәү рәвеше" төшенчәсе дөрес туклануны, физик күнегүләр белән шөгыльләнүне, дөрес көн режимын саклауны үз эченә ала икәнен аңладылар.  "Физкультура" станциясендә балалар "Буги-вуги" га күңелле зарядка ясадылар .Очрашу ахырында балалар һәрвакыт сәламәт булырга һәм беркайчан да авырмаска тырышачакларын вәгъдә иттеләр.

3 ноябрьдә «Казан-ЭКСПО» Халыкара күргәзмәләр үзәгендә Халыклар бердәмлеге көне кысаларында   Милли мәдәниятләр һәм традицияләр елын ябу тантанасы булды. Кунаклар барлык халык бәйрәмнәрендә һәм декоратив-кулланма сәнгать осталарының зур күргәзмәсендә була алдылар. Кунакларны декоратив-кулланма сәнгать осталарыннан мастер-класслар һәм «Россия халыкларының милли бәйрәмнәре»IX бөтенроссия фотоконкурсы җиңүчеләренең эшләре күргәзмәсе көтте. Иштуган мәдәният йорты мөдире әлеге чарада һәм «Зур этнографик диктант 2023»VIII Бөтенроссия мәгърифәтчелек акциясендә катнашты.

Россиянең Хәрби дан көне -Халыклар бердәмлеге көне безнең илдә 2005 елдан башлап ел саен 4 ноябрьдә билгеләп үтелә. Бу бәйрәм Россия тарихында мөһим вакыйга хөрмәтенә билгеләнгән-1612 елда Мәскәүне поляк интервентларыннан азат итү, һәм Казан Алла Анасы иконасы көненә багышланган.Бу көнгә Иштуган мәдәният йорты һәм китапханәсе белгечләре «Бергәләп без җиңелә алмыйбыз»дигән тарих сәгате үткәрделәр. Алып баручылар балаларны бәйрәмнең барлыкка килү тарихы белән таныштырдылар, ата-бабаларыбызның Ватан бәйсезлеге хакына батырлыклары, бәйрәм итү традицияләре, Россия өчен Халыклар бердәмлеге көненең әһәмияте турында сөйләделәр.Очрашу барышында балалар шуны аңладылар: Россия тарихы безне бер-бер артлы, берүзең генә бергә эшли алганны эшләмәскә өйрәтә. Кешеләрне һәм халыкларны дуслык берләштерә. Һәркем Россиянең бердәм булганда көчле булуын истә калдырды. Шуңа күрә безнең илдә шундый мөһим бәйрәм-Халыклар бердәмлеге көне бар.Балаларга Халыклар бердәмлеге көне турында сөйләделәр «Халыклар бердәмлеге көне тарихының 24 факты һәм 4 ноябрьдә Халыклар бердәмлеге көненә бәйрәм тарихы!». Чара яхшы атмосферада уңай үтте.

3 ноябрьдә Иштуган мәдәният йорты һәм китапханә белгечләре И.С. Тургеневның тууына 205 ел тулуга багышланган «Тургенев –барлык вакытка да язучы» тематик сәгать үткәрәләр. Чара башында китапханәче язучы Тургеневның чын пейзаж остасы һәм чын табигать рәссамы булуы турында сөйләде, гәрчә ул аны щетка белән түгел, ә сүзләр белән тасвирласа да. Чарада катнашучылар Иван Сергеевичның тормышы һәм иҗаты, язучы тормышыннан кызыклы һәм аз билгеле фактлар белән таныштылар. Шагыйрьнең китапларына күзәтү ясадык. Мондый чараларны үткәрү үсеп килүче буынны классикларның әсәрләрен, аерым алганда Иван Сергеевич Тургенев әсәрләрен укырга җәлеп итүгә ярдәм итә.

Әкиятләр иле-дөньядагы иң гаҗәп һәм иң матуры. Монда гына болытлар астында тиз генә очып йөрүче келәм-самолетны күрергә яки урманда кеше тавышы белән сөйләшүче соры бүре белән очрашырга, яки очраклы рәвештә Убырлы карчыгының Иске өенә тап булырга мөмкин. «Мәктәп укучылары өчен мәдәният» проекты кысаларында Иштуган мәдәният йортында китапханә белән берлектә балалар белән«Әкият иленә»әдәби сәяхәт ясадылар. Балалар әдәби һәм халык әкиятләре иле буйлап әкият сәяхәтенә киттеләр. Чарада катнашучылар яраткан әкиятләрен искә төшерделәр, күңелле конкурсларда катнаштылар: «Әкиятне уйла», «Әкият геройларын аларның портреты буенча таныйбыз», «Әкиятне иллюстрация буенча уйла». Ә «Минем яраткан әкият героем» рәсем конкурсында яраткан әкият геройларын ясарга тырыштылар. Кино әкиятләр карадык. Очрашу кызыклы, күңелле булды. Чарада катнашучыларның барысы да биремнәрне үтәгәндә көч, җитезлек һәм зирәклек күрсәттеләр. Әкияткә сәяхәт тәмамланды, әмма әкият һәрвакыт укучы белән кала, бары тик китапханәдән китап алып, аны ачып укырга кирәк.

Монисто-удмурт хатын-кызларының традицион күкрәк бизәге. Монисто берничә рәт җепләрдән торган муенсадан тора, аларга тәңкәләр, муенсалар һәм башка бизәнү әйберләре тегелгән.31 октябрьдә Иштуган мәдәният йорты һәм китапханәсе белгечләре «Монисто үз кулларым белән» мониста ясау буенча мастер-классны дәвам иттеләр. Китапханәче Кириллова Г.Н. монистоның барлыкка килү тарихы турында сөйләде һәм аның төрләре белән таныштырды. Биҙәлеш өчен нигезне ничек ясарга кирәклеген аңлаттылар, тәңкәләрдән дөрес композиция урнаштырырга һәм аларны әйбергә тегәргә өйрәттеләр.Үз кулларың белән тәңкәләрдән кыңгыраулы муенса ясау бөтенләй авыр түгел, иң мөһиме-сабырлык, игътибарлылык һәм тырышлык.

Тукымадан чәчәкләр-брошьлар, муенса, чәч каптыргычлар өчен аерылгысыз элемент. «Чәчәк тематикасы» на украшенияләр һәрвакыт актуаль, алар кызларның назлылыгын ассызыклый һәм романтик образ тудыра. Джинсадан чәчәк-матур һәм гадәти булмаган бизәк. Бу бик авыр түгел һәм аны теләсә кайсы оста башкара ала. 30 октябрьдә Иштуган мәдәният йорты белгечләре ПК буенча “Джинс тукымасыннан ясалган брошь-чәчәк " мастер-классын үткәрделәр. Чара барышында сәнгать җитәкчесе Гайнетдинова  М.Т.чәчәкләр ясаганда кулланыла торган джинсның төрле төрләре турында сөйләде, джинс тукымасы белән эшләүнең техник алымнарын күрсәтте, чәчәк яфраклары, таҗлар ясау, яфракларны ничек җыярга һәм брошьны ничек ясарга икәнен күрсәтте. Һәрбер мастер-класс әгъзасы чәчәкне булдыруның барлык этапларын үтәргә һәм брошьны үз куллары белән ясарга тырышты. Мастер-класс балаларга иҗади активлыкларын күрсәтергә, эмоциональ канәгатьлек хисләрен кичерергә ярдәм итте. Мастер-класс тәмамлангач, һәркемнең матур аксесуар-брошкасы барлыкка килде.

29 октябрь көнне Иштуган авыл мәдәният йорты һәм китапханә хезмәткәрләре яшьләр белән "Телефон терроризмы»дип исемләнгән әңгәмә үткәрделәр.Әлеге әңгәмә яшьләрдә толерантлык, мәрхәмәтлелек, гомум россия гражданлык бердәмлеге, патриотизм, Ватанга карата хөрмәт тәрбияләү максатыннан үткәрелде. Тыңлаучыларга видео роликлар күрсәтеп әңгәмәне тулыландырдылар.Соңыннан кроссворд чиштеләр, "Нәрсә дөрес ,ә нәрсә юк" дигән уен уйнадылар. Әңгәмәдә катнашучылар толерантлык, үзара хөрмәт һәм уяулык кына терроризмның килеп чыккан социаль базаларын кисәтергә, җинаятьчеләрне җәмгыятьтә ярдәмгә өметсез калдырырга мөмкинлек бирәчәк, дигән нәтижэ ясадылар. Чара ахырында буклетлар өләшенде.