ЯҢАЛЫКЛАР

Олылар да, балалар да сәламәт, матур, көчле булырга тели. Моның өчен нәрсә эшләргә кирәк? Сәламәт яшәү кагыйдәләрен белергә һәм үтәргә. Бу сәламәт яшәү рәвеше-сәламәтлекне ныгытуга юнәлдерелгән чаралар. 9 ноябрьдә Иштуган мәдәният йорты һәм китапханә белгечләре балалар белән «Сәламәт яшәү рәвеше»дигән әңгәмә үткәрделәр.Алып баручы белән бергә балалар картада булмаган, әмма ансыз яшәү бик авыр булган ил буйлап сәяхәткә киттеләр. Сәяхәт барышында төрле станцияләрдә булдылар:Чисталык,Тәртип һәм хәтта Сәләмәтлек кафесында. Балалар авырмас өчен, нык һәм сәламәт булып үсәр өчен, үз сәламәтлекләрен ничек кайгыртырга кирәклеген белделәр. Алар табышмаклар, кроссворд чиштеләр, "Файдалы һәм файдасыз продуктлар"уенын  уйнадылар, көндәлек режим төзеделәр. Катнашучылар "Сәламәт яшәү рәвеше" төшенчәсе дөрес туклануны, физик күнегүләр белән шөгыльләнүне, дөрес көн режимын саклауны үз эченә ала икәнен аңладылар.  "Физкультура" станциясендә балалар "Буги-вуги" га күңелле зарядка ясадылар .Очрашу ахырында балалар һәрвакыт сәламәт булырга һәм беркайчан да авырмаска тырышачакларын вәгъдә иттеләр.

3 ноябрьдә «Казан-ЭКСПО» Халыкара күргәзмәләр үзәгендә Халыклар бердәмлеге көне кысаларында   Милли мәдәниятләр һәм традицияләр елын ябу тантанасы булды. Кунаклар барлык халык бәйрәмнәрендә һәм декоратив-кулланма сәнгать осталарының зур күргәзмәсендә була алдылар. Кунакларны декоратив-кулланма сәнгать осталарыннан мастер-класслар һәм «Россия халыкларының милли бәйрәмнәре»IX бөтенроссия фотоконкурсы җиңүчеләренең эшләре күргәзмәсе көтте. Иштуган мәдәният йорты мөдире әлеге чарада һәм «Зур этнографик диктант 2023»VIII Бөтенроссия мәгърифәтчелек акциясендә катнашты.

Россиянең Хәрби дан көне -Халыклар бердәмлеге көне безнең илдә 2005 елдан башлап ел саен 4 ноябрьдә билгеләп үтелә. Бу бәйрәм Россия тарихында мөһим вакыйга хөрмәтенә билгеләнгән-1612 елда Мәскәүне поляк интервентларыннан азат итү, һәм Казан Алла Анасы иконасы көненә багышланган.Бу көнгә Иштуган мәдәният йорты һәм китапханәсе белгечләре «Бергәләп без җиңелә алмыйбыз»дигән тарих сәгате үткәрделәр. Алып баручылар балаларны бәйрәмнең барлыкка килү тарихы белән таныштырдылар, ата-бабаларыбызның Ватан бәйсезлеге хакына батырлыклары, бәйрәм итү традицияләре, Россия өчен Халыклар бердәмлеге көненең әһәмияте турында сөйләделәр.Очрашу барышында балалар шуны аңладылар: Россия тарихы безне бер-бер артлы, берүзең генә бергә эшли алганны эшләмәскә өйрәтә. Кешеләрне һәм халыкларны дуслык берләштерә. Һәркем Россиянең бердәм булганда көчле булуын истә калдырды. Шуңа күрә безнең илдә шундый мөһим бәйрәм-Халыклар бердәмлеге көне бар.Балаларга Халыклар бердәмлеге көне турында сөйләделәр «Халыклар бердәмлеге көне тарихының 24 факты һәм 4 ноябрьдә Халыклар бердәмлеге көненә бәйрәм тарихы!». Чара яхшы атмосферада уңай үтте.

3 ноябрьдә Иштуган мәдәният йорты һәм китапханә белгечләре И.С. Тургеневның тууына 205 ел тулуга багышланган «Тургенев –барлык вакытка да язучы» тематик сәгать үткәрәләр. Чара башында китапханәче язучы Тургеневның чын пейзаж остасы һәм чын табигать рәссамы булуы турында сөйләде, гәрчә ул аны щетка белән түгел, ә сүзләр белән тасвирласа да. Чарада катнашучылар Иван Сергеевичның тормышы һәм иҗаты, язучы тормышыннан кызыклы һәм аз билгеле фактлар белән таныштылар. Шагыйрьнең китапларына күзәтү ясадык. Мондый чараларны үткәрү үсеп килүче буынны классикларның әсәрләрен, аерым алганда Иван Сергеевич Тургенев әсәрләрен укырга җәлеп итүгә ярдәм итә.

Әкиятләр иле-дөньядагы иң гаҗәп һәм иң матуры. Монда гына болытлар астында тиз генә очып йөрүче келәм-самолетны күрергә яки урманда кеше тавышы белән сөйләшүче соры бүре белән очрашырга, яки очраклы рәвештә Убырлы карчыгының Иске өенә тап булырга мөмкин. «Мәктәп укучылары өчен мәдәният» проекты кысаларында Иштуган мәдәният йортында китапханә белән берлектә балалар белән«Әкият иленә»әдәби сәяхәт ясадылар. Балалар әдәби һәм халык әкиятләре иле буйлап әкият сәяхәтенә киттеләр. Чарада катнашучылар яраткан әкиятләрен искә төшерделәр, күңелле конкурсларда катнаштылар: «Әкиятне уйла», «Әкият геройларын аларның портреты буенча таныйбыз», «Әкиятне иллюстрация буенча уйла». Ә «Минем яраткан әкият героем» рәсем конкурсында яраткан әкият геройларын ясарга тырыштылар. Кино әкиятләр карадык. Очрашу кызыклы, күңелле булды. Чарада катнашучыларның барысы да биремнәрне үтәгәндә көч, җитезлек һәм зирәклек күрсәттеләр. Әкияткә сәяхәт тәмамланды, әмма әкият һәрвакыт укучы белән кала, бары тик китапханәдән китап алып, аны ачып укырга кирәк.

Монисто-удмурт хатын-кызларының традицион күкрәк бизәге. Монисто берничә рәт җепләрдән торган муенсадан тора, аларга тәңкәләр, муенсалар һәм башка бизәнү әйберләре тегелгән.31 октябрьдә Иштуган мәдәният йорты һәм китапханәсе белгечләре «Монисто үз кулларым белән» мониста ясау буенча мастер-классны дәвам иттеләр. Китапханәче Кириллова Г.Н. монистоның барлыкка килү тарихы турында сөйләде һәм аның төрләре белән таныштырды. Биҙәлеш өчен нигезне ничек ясарга кирәклеген аңлаттылар, тәңкәләрдән дөрес композиция урнаштырырга һәм аларны әйбергә тегәргә өйрәттеләр.Үз кулларың белән тәңкәләрдән кыңгыраулы муенса ясау бөтенләй авыр түгел, иң мөһиме-сабырлык, игътибарлылык һәм тырышлык.

Тукымадан чәчәкләр-брошьлар, муенса, чәч каптыргычлар өчен аерылгысыз элемент. «Чәчәк тематикасы» на украшенияләр һәрвакыт актуаль, алар кызларның назлылыгын ассызыклый һәм романтик образ тудыра. Джинсадан чәчәк-матур һәм гадәти булмаган бизәк. Бу бик авыр түгел һәм аны теләсә кайсы оста башкара ала. 30 октябрьдә Иштуган мәдәният йорты белгечләре ПК буенча “Джинс тукымасыннан ясалган брошь-чәчәк " мастер-классын үткәрделәр. Чара барышында сәнгать җитәкчесе Гайнетдинова  М.Т.чәчәкләр ясаганда кулланыла торган джинсның төрле төрләре турында сөйләде, джинс тукымасы белән эшләүнең техник алымнарын күрсәтте, чәчәк яфраклары, таҗлар ясау, яфракларны ничек җыярга һәм брошьны ничек ясарга икәнен күрсәтте. Һәрбер мастер-класс әгъзасы чәчәкне булдыруның барлык этапларын үтәргә һәм брошьны үз куллары белән ясарга тырышты. Мастер-класс балаларга иҗади активлыкларын күрсәтергә, эмоциональ канәгатьлек хисләрен кичерергә ярдәм итте. Мастер-класс тәмамлангач, һәркемнең матур аксесуар-брошкасы барлыкка килде.

29 октябрь көнне Иштуган авыл мәдәният йорты һәм китапханә хезмәткәрләре яшьләр белән "Телефон терроризмы»дип исемләнгән әңгәмә үткәрделәр.Әлеге әңгәмә яшьләрдә толерантлык, мәрхәмәтлелек, гомум россия гражданлык бердәмлеге, патриотизм, Ватанга карата хөрмәт тәрбияләү максатыннан үткәрелде. Тыңлаучыларга видео роликлар күрсәтеп әңгәмәне тулыландырдылар.Соңыннан кроссворд чиштеләр, "Нәрсә дөрес ,ә нәрсә юк" дигән уен уйнадылар. Әңгәмәдә катнашучылар толерантлык, үзара хөрмәт һәм уяулык кына терроризмның килеп чыккан социаль базаларын кисәтергә, җинаятьчеләрне җәмгыятьтә ярдәмгә өметсез калдырырга мөмкинлек бирәчәк, дигән нәтижэ ясадылар. Чара ахырында буклетлар өләшенде.

Безнең көннәрдә гитарада уйнау популярлаша бара. Бу аеруча яшьләр арасында ачык күренә. Турпоходлар, җәйге сәламәтләндерү лагерьлары бард башкаручылары җырларына гитара белән учак янында утырмыйча бик сирәк була.Музыка-һәр яшьтә шатлык чыганагы. Кечкенә чагында ук бала сәнгатьнең сихри көчен ача һәм, тәэсирләре җитәрлек бай булса да, аларны үзенең «иҗади продуктында» музыка аша белдерергә омтыла. Музыкаль иҗади эшчәнлек барышында балада иҗади күзаллау, фикерләү, коммуникатив күнекмәләр, эмпатия, башка кешенең позициясен кабул итү сәләте, аның киләчәк рефлексиясе нигезләре барлыкка килә һәм үсә.28 октябрьдә Иштуган мәдәният йортында ПК буенча «Гитарада уйнау»мастер-классы узды.Гитарада уйнарга өйрәнергә теләгән күп укучылар моны эшләү гаҗәеп авыр дип саныйлар. Ләкин Ильин Петр Иванович мондый куркуларны бетерде.Чара  башында катнашучыларга гитара тарихы һәм аның төрләре, тавыш чыгару ысуллары турында бераз сөйләде. Аннары мастер-класста катнашучыларны дөрес утыртырга, кулларны куярга һәм иң гади аккордларга өйрәтте. Мастер-класс барлык теләүчеләр, яңа килүчеләр һәм беркайчан да гитара тотмаганнар, үз-үзләре генә шөгыльләнергә тырышучылар һәм музыканы яратучылар өчен узды.

Васима Хәйруллина, шагыйрә, балалар язучысы, РСФСРның атказанган укытучысы (1991 ел). 2003 елдан Татарстан Язучылар берлеге әгъзасы. 28 октябрьдә Иштуган мәдәният йортында һәм китапханәсендә язучы Васима Хәйруллинаның 80 еллыгына багышланган әдәби минут узды. Чара башында балаларны язучының тормыш юлы белән таныштырдылар, китап күргәзмәсенә күзәтү ясадылар. Чара барышында китапханәче укуның файдасы турында сөйләде, үзе дә, өлкәннәр белән бергә дә күбрәк укырга, эмоциональ, шатлык белән кычкырып укырга рухландырырга тырышты. Аннары  Хәйруллинаның күңелле хикәяләрен кычкырып  уку яңгырады. Катнашучылар «китаплар эволюциясе» турындагы хәбәрләрне тыңлый алдылар, китапханә фондыннан яңа төсле, якты балалар китаплары белән таныша алдылар.